پایگاه کاکرن
چیست؟
گردآورنده‌ی
برترین شواهد پزشکی موجود، حاصل از پژوهش‌های علمی و تجربی صورت‌گرفته در حوزه‌ی
بهداشت و درمان پایگاه کاکرن سابقه‌ای بیست ساله
دارد.
به منظور کمک
به امر تصمیم‌گیری در حوزه‌ی بهداشت و درمان و تسهیل آن، از طریق فراهم‌آوری
اطلاعات قابل اطمینان ایجاد شده است.
اعضای سازمان
کاکرن مجموعه‌ای از محققان و متخصصان حوزه‌ی بهداشت و درمان هستند که در ۱۲۰ کشور
دنیا، در قالب ۵۲ گروه تخصصی، با نام Cochrane
Review Groups مستقر شده‌اند.
پایگاه کاکرن
از شش بانک اطلاعاتی مختلف تشکیل شده است.
بانک اطلاعاتی
هفتمی با نام The Cochrane
Collaboration ایجاد شده که
دربرگیرنده اطلاعات مرتبط با ۵۲ گروه تخصصی پایگاه کاکرن است.
بانک اطلاعاتی
CDSR
برجسته‌ترین
منبع موجود برای دستیابی به مرورهای نظام‌مند(Systematic Reviews) در حوزه بهداشت و درمان محسوب می‌شود.
به صورت
ماهانه به‌روز می‌شود.
این مرورهای
نظام‌مند با عنوان Cochrane Reviews در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرند.
بانک اطلاعاتی
CDSR
شامل پروتکل‌های اجرای مرورها نیز می‌شود.
بررسی peer-review))
و نظارتِ تمامی Cochrane Reviewها و پروتکل‌ها توسط ۵۲ گروه تخصصی
کاکرن، به نام Cochrane Review
Groups انجام می‌شود.
نحوه‌ی اجرا و
نگارش مرورهای کاکرن منطبق با دو مرجع زیر صورت می‌گیرد:
Cochrane Handbook for
Systematic Reviews of
Interventions
Cochrane Handbook for
Diagnostic Test Accuracy Reviews
برای نوشتن
مرورهای مربوط به مداخله‌های درمانی، نحوه‌ی انجام کار مشتمل بر مراحل زیر است:
.۱تعریف سؤال مرور و تعیین شاخص‌های انتخاب مطالعات
.۲جستجو برای یافتن مطالعات
.۳انتخاب مطالعات و جمع‌آوری داده‌ها
۴. وارسی ریسک تورش در مطالعات انتخاب‌شده
.۵ تحلیل داده‌ها و انجام فراتحلیل (حسب مورد)
.۶تعیین و اشاره به تورش‌های گزارش‌شده
.۷ارائه نتایج و تهیه جدول خلاصه یافته‌ها
.۸تفسیر نتایج و انجام جمع‌بندی
مرورهای کاکرن (Cochrane
Reviews)
مرورهای
کاکرن، مرورهای نظام‌مندی هستند که در حوزه‌ی بهداشت و درمان و همچنین سیاستگزاری‌های
مربوط به آن انجام شده‌اند.
مرورهای کاکرن
معیارهای کیفی مشخص و خاص خود را برای اجرا دنبال می‌کنند. این معیارها بر اساس
برنامه‌ی از پیش تعیین‌شده‌ای به نام پروتکل در اختیار نویسندگان مرورهای کاکرن
قرار می‌گیرد. مهمترین نکته در خصوص پروتکل این است که سؤال فرموله‌شده (formulated question) برای اجرای مرور نظام‌مند – که در آن مشکل بهداشتی و مداخله‌ی درمانی مورد پژوهش مشخص شده – در آن مندرج می‌گردد. همچنین فرایند انجام مرور برای نویسنده در پروتکل فهرست شده
است.
مرورهای کاکرن
به محض در دسترس قرار گرفتن شواهد جدید به‌روز می‌شوند، چرا که ممکن است نتایج این
مرورها بر پایه‌ی یافته‌های این مطالعات تغییر کند.
مرورهای نظام‌مند
تلاش بر آن دارند تا با تعیین، ارزشیابی و ادغام شواهد تجربی که معیارهای گزینشِ
از پیش‌مشخص‌شده‌ای را برآورده می‌سازند، به یک سؤال تحقیق مفروض (سؤال فرموله‌شده)
پاسخ دهند.
فرایند انجام
مرور چهار مرحله‌ی اصلی دارد: ۱) تعیین مطالعات مرتبط از میان منابع مختلف که شامل
منابع منتشرنشده نیز می‌شوند، ۲) انتخاب از میان مطالعات تعیین‌شده برای ارزیابی نقاط قوت و
محدودیتهای آنها بر پایه‌ی معیارهایی شفاف و از پیش‌تعیین‌شده، ۳) گردآوری سیستماتیک
داده‌ها (داده‌های بیماری یا مداخله‌ی درمانی)، و ۴) ادغام متناسب داده‌ها.
مجموعه‌های ویژه CDSR
مجموعه‌های
ویژه CDSR در برگیرنده‌ی مرورهای کاکرن و دیگر منابع خارجی مرتبط با
مبحث مرور - از جمله منابع برگرفته‌شده از Evidence
Aid - هستند که به قصد فراهم آوردن نگاهی کلان (overview)
به آن مبحث ایجاد شده‌اند. غالباً به قصد کمک به امر تصمیم‌گیری
در ارتباط با بلایای رخ‌داده منطقه‌ای یا شیوع‌یافته و وضعیت‌های اضطراری (از منظر
انسان‌دوستانه) این مجموعه‌ها شکل می‌گیرند و دسترسی به اکثر این مجموعه‌ها رایگان
است.
یکی از مجموعه‌های
مهمِ ویژه CDSR، مجموعه Cochrane
Overviews است. این مجموعه مرورهایی را که روی این پایگاه در مباحث مختلف و یا در گروه‌های
برّرس مختلف طبقه‌بندی شده‌اند ولی به نوعی با یکدیگر مرتبط هستند را مشخص و معرفی
می‌کند.
بانک اطلاعاتی
CENTRAL
بانک اطلاعاتی
CENTRAL اطلاعات کتاب‌شناختی مقاله‌های مربوط به کارآزمایی‌های
بالینی شاهددار که در پایگاه‌های MEDLINE و EMBASE فهرست می‌شوند را در بر می‌گیرد.این
بانک اطلاعاتی در برخی موارد به غیر از اطلاعات کتاب‌شناختی، چکیده مقاله را نیز
شامل می‌شود.
گروه‌های
برّرس کاکرن – بسته به مباحث مربوط به حوزه‌ی کاری‌شان – گزارش‌هایی با نام Specialised Registers را مرتبط با کارآزمایی‌های بالینی مذکور منتشر می‌کنند که در پایگاه‌های MEDLINE و یا EMBASE یافت نمی‌شوند. این گزارش‌ها نیز از طریق بانک اطلاعاتی CENTRAL در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد.
از آن‌جایی که
هدف از ایجاد بانک اطلاعاتی CENTRAL گردآوری پایگاهی برای دسترسی یکپارچه به تمامی کارآزمایی‌های بالینی شاهددار
تصادفی و شبه‌تصادفی است، اطلاعات مربوطه فارغ از زبان و زمان انتشار در این بانک
ذخیره می‌شوند.
زمینه‌ها (Fields)
زمینه‌ها،
حوزه‌هایی از بهداشت و درمان محسوب می‌شوند که نیازمند رصد مداوم مشکلات و مسائل
در آن حوزه‌ها به منظور حفظ سطح سلامت در جامعه هستند.
سازمان بین‌المللی
Cochrane Collaboration بخشی را درون خود ساختاربندی کرده که
وظیفه‌شان بررسی زمینه‌ها و اطمینان از انجام مرورهای مرتبط توسط گروه‌های برّرس
کاکرن است. این بخش، بر اساس تقسیم‌بندی زیر به بررسی زمینه‌ها می‌پردازند:
Child Health
Complementary
Medicine
Consumer Network
Health Care of Older
People
Neurosciences
Nursing Care
Pre-hospital and
Emergency Care
Vaccines
تهیه کننده: پروین جهانگیری کارشناس کتابدار بالینی